Na een onderbreking van meer dan een decennium is de langstudeerboete terug van weggeweest. Het idee van de boete werd in 2010 geïntroduceerd onder kabinet Rutte I en werd een jaar later weer afgeschaft. Nu, met de aankomende coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB, maakt de langstudeerboete een comeback en zal naar verwachting ingaan vanaf het collegejaar 2026-2027.
De langstudeerboete houdt in dat studenten die meer dan één jaar studievertraging oplopen, jaarlijks een extra bedrag van 3000 euro bovenop het reguliere (wettelijk vastgesteld) collegegeld moeten betalen. Voor bachelorstudenten gaat de boete vanaf het vijfde studiejaar en voor een hbo-student vanaf het zesde jaar van kracht. Met het huidige wettelijke collegegeld van ongeveer 2500 euro zouden de totale kosten voor oplopen tot 5500 euro per jaar met ingang van de boete.
Het doel van de langstudeerboete komt voort uit factoren: het verminderen van de studieduur en het verhogen van de instroom op de arbeidsmarkt. De maatregel moet de staatskas zo’n 282 miljoen euro opleveren, wat gunstig zou zijn voor de economie. De boete is bedoeld om studenten een extra zetje te geven om sneller af te studeren en de arbeidsmarkt te betreden, wat noodzakelijk wordt geacht om de vergrijzing van Nederland op te vangen.
Tijdens de eerste invoering van de boete in 2011 werden geen uitzonderingen gemaakt voor stages, buitenlandervaringen, bestuursjaren of schakelprogramma’s. Dit keer heeft Pieter Omtzigt van de NSC aangegeven dat er nauwkeurig naar mogelijke uitzonderingen zal worden gekeken.
Toch zorgt mogelijk wederkeer van de langstudeerboete voor veel kritiek. Onderzoekers en studentenorganisaties vrezen dat de maatregel de prestatiedruk op studenten zal verhogen wat kan leiden tot meer stress en mentale problemen. Sophie Leijdesdorff, universitair docent mentale gezondheid, waarschuwt dat zelfs studenten die geen uitloop verwachten, extra stress kunnen ervaren door de dreiging van een boete.
D66-leider Jetten uitte zijn zorgen in een recent Kamerdebat: “We hebben de afgelopen jaren veel prestatiedruk op de studentengeneratie gelegd. Na de pechgeneratie krijgen we straks misschien wel een burn-outgeneratie omdat we iets gaan invoeren waarvan ik dacht dat we er voor altijd van af waren.”
Onderzoek van BNNVARA's de Marker onder ruim 1600 studenten en oud-studenten wijst uit dat één op de vijf studenten overweegt te stoppen met hun studie vanwege de dreiging van de boete. Voor studenten die hun eigen studie moeten betalen, is dit zelfs een op de vier. Daarnaast overweegt een deel van de studenten om voor makkelijkere studies te kiezen om de boete te vermijden. Echter, 37 procent van de ondervraagden zegt dat de boete hen extra motiveert om hun studie op tijd af te ronden.
De terugkeer van de langstudeerboete roept gemengde reacties op. Terwijl het nieuwe kabinet verwacht dat de maatregel positief zal bijdragen aan de economie door studenten sneller de arbeidsmarkt op te sturen, maken studentenorganisaties en experts zich zorgen over de toenemende prestatiedruk en de mogelijke negatieve impact op de mentale gezondheid van studenten. Hoewel de precieze details en uitzonderingen nog moeten worden uitgewerkt, zal de discussie over de langstudeerboete waarschijnlijk nog lang voortduren.
Maar geen paniek er staat nog niks wettelijk vast. Het voorstel moet namelijk eerst nog goedgekeurd worden door de Tweede- en Eerste kamer.
terug naar inloggen
Als je jouw wachtwoord en/of gebruikersnaam niet meer weet, vul dan je e-mailadres in en druk op 'Verzenden'.
Er wordt dan een e-mail naar dat adres verzonden, om je identiteit te verifieren. In de email staat een hyperlink. Als je op deze hyperlink klikt, dan kun je je wachtwoord veranderen.