Numerus fixus: wat is het, hoe werkt het en waarom bestaat het?

Ben je begonnen aan je examenjaar en is de volgende stap na het eindexamen misschien een vervolgstudie? Dan ben je wellicht de term ‘numerus fixus’ tegengekomen. Maar wat betekent dit eigenlijk, hoe werkt het en waarom wordt het gebruikt?

De ene studie is populairder dan de andere, dat begrijp je vast wel. Dat is ook de reden dat er een numerus fixus is. Het is een term uit het Latijn die 'vast aantal' betekent. Dit houdt in dat er een vast aantal plaatsen beschikbaar is voor een studie. Zijn er meer aanmeldingen dan plekken? Dan wordt er meestal een selectie gehouden om te bepalen wie zich daadwerkelijk mag inschrijven. Het aantal beschikbare plaatsen wordt in de meeste gevallen bepaald door de overheid, maar de selectieprocedure mogen universiteiten meestal zelf opstellen, met enkele uitzonderingen.

Elke studie kan een andere selectieprocedure hebben. Bij sommige studies ligt het aantal aanmeldingen zo laag dat bijna iedereen die echt die studie wil volgen, wordt toegelaten. Dit is echter zeker niet bij alle studies het geval. Elke universiteit heeft haar eigen selectie binnen de regels van de overheid.

Een paar voorbeelden van selectieprocedures: het kan zijn dat de selectie deels wordt bepaald door een toetsscore en deels door een gewogen loting. Ook kan het zo zijn dat je een online vragenlijst moet invullen en een soort examen moet maken.

Er zijn landelijke regels voor de numerus fixus. Zo mag je je per studiejaar voor maximaal twee fixus-opleidingen aanmelden. Voor de studies geneeskunde, tandheelkunde, fysiotherapie, verloskunde en mondzorgkunde mag je je zelfs maar bij één universiteit aanmelden. Ook kun je je meestal maar een beperkt aantal keer inschrijven voor een studie. Over het algemeen is dit drie keer, maar voor geneeskunde geldt bij sommige universiteiten zelfs een maximum van één inschrijving. Daarnaast geldt voor de meeste numerus fixus-opleidingen de uiterste aanmelddatum van 15 januari.

Waarom hebben we eigenlijk een numerus fixus? Kort antwoord: om te voorkomen dat er te veel studenten een bepaalde studie gaan volgen. Het kan er ook voor zorgen dat er meer diversiteit ontstaat en dat er een betere selectie van studenten plaatsvindt. Door een selectieprocedure kunnen toekomstige studenten alvast op de proef worden gesteld. Zo worden er toetsen gegeven waarbij niet alleen kennis wordt getest, maar ook inlevingsvermogen.

Daarnaast spelen andere factoren een rol, zoals het waarborgen van de kwaliteit van het onderwijs, een tekort aan docenten, beperkte materialen en budget.

Tegenover deze voordelen staat de vraag of er misschien een betere manier is om geschikte studenten te selecteren en of numerus fixus bij bepaalde studies wel echt nodig is. Zo is er bijvoorbeeld nog steeds een tekort aan zorgpersoneel, terwijl de opleiding geneeskunde een numerus fixus hanteert. Daarnaast kan een loting als oneerlijk worden ervaren, omdat gemotiveerde studenten dezelfde kans hebben als minder geïnteresseerde 'pottenkijkers'.

Mocht je je willen aanmelden voor een numerus fixus-studie, dan wensen wij je alvast heel veel succes!